De in Den Bosch geboren en getogen Jacobus Cornelis Johannes van der Heyden (1928-2012) was een kunstenaar met een onderzoekend karakter. In de kunstwereld is hij beter bekend onder zijn kunstenaarsnaam JCJ Vanderheyden.
Kenmerkend voor zijn oeuvre zijn de schilderijen met ruiten en de landschappen die uit niet veel meer bestaan dan kleurvlakken en lijnen. Zijn leven lang is Vanderheyden gefascineerd geweest door de horizon. En niet dan een kaarsrechte horizon; nee, de horizon van Vanderheyden is een schuine lijn, of bolvorming. De horizon, of lijn, is in het werk van Vanderheyden een belangrijk element. Het was voor hem een manier om te experimenteren met kleurvlakken. Op zijn vele verre vliegreizen fotografeerde hij de horizon vanuit het vliegtuigraampje. Eenmaal terug in zijn Bossche atelier dienden die foto’s als inspiratiebron voor een omvangrijke serie schilderijen en zeefdrukken. Met deze vliegtuigraam-schilderijen heeft Vanderheyden internationaal veel waardering geoogst.
Vanderheyden was een kunstenaar die het kijken, het waarnemen een extra dimensie heeft gegeven. Zijn waarnemingen resulteerden in een waarheid die hij met schijnbaar eenvoudige beelden probeerde te vangen. Schijnbaar eenvoudig, want de beelden zijn minutieus geconstrueerd.
Vanderheydens kunst wordt vaak beschouwd met een wetenschappelijke inslag. Zelf zei hij daarover in een filmpje voor het kunstkanaal van Museum Boijmans Van Beuningen: “Kunst is totaal anders dan wetenschap, het heeft waarschijnlijk een heel andere werking op de hersenen, en dat vind ik het grote belang ervan.” In datzelfde filmpje grinnikt hij dat je nooit naar een academie moet gaan als je kunstenaar wilt worden. Dat hij toch naar een kunstacademie ging, noemt hij ‘dom’. Om vervolgens met een jongensachtige blik in zijn ogen te zeggen dat hij er is weggestuurd. “En toen ben ik maar geworden wat ik altijd al wilde: kunstenaar!”
Aan het einde van de jaren zestig hangt hij zijn schilderskwast een tijdje aan de wilgen. Geheel in de geest van de tijd wijdt hij zich aan de ‘nieuwe media’: film en video. Ook experimenteert hij als een van de eerste kunstenaars met computers.
Toch keert hij terug naar de schilderkunst. En al blijft hij altijd vernieuwend en onderzoekend, de liefde voor het ambachtelijke schilderen behoudt hij tot het einde van zijn leven. Vanderheyden overlijdt op 83-jarige leeftijd in zijn geboortestad Den Bosch. Voor zijn ‘uitgesproken artistieke oeuvre’ ontving hij in 2004 de oeuvreprijs van het Prins Bernhard Cultuurprijs. Ook werd Vanderheyden geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Zijn werk bevindt zich in talloze particuliere en museale collecties, onder meer in het Van Abbemuseum, Museum Boijmans van Beuningen en Museum Belvédère.
Openingstijden:
Woensdag t/m zaterdag
11-17 uur en op afspraak
| +31 (0)529 - 469 280 | info@marksmit.nl |
