Fernand Toussaint

Fernand Toussaint schilder van charmante vrouwen

Fernand Toussaint (1873-1956) is een Belgische kunstenaar die vooral bekend staat om zijn superelegante vrouwenportretten. Hij wordt geboren in Brussel in een gefortuneerd gezin waar kunst op een vanzelfsprekende manier aanwezig is. Zijn ouders moedigen de jonge Fernand Toussaint aan om zijn artistieke talenten te ontwikkelen. Als zestienjarige jongen gaat hij naar de kunstacademie in Brussel waar zijn gaven al snel opgemerkt worden. Hij krijgt er onder meer les van Jan Frans Portaels, die hem vooral onderwijst in het tekenen. In Portaels optiek is tekenen de moeder aller kunsten.

Fernand Toussaint is begin twintig als hij naar Parijs gaat om zijn studie te vervolmaken. In de Franse hoofdstad ontmoet hij de Belgische kunstenaar Afred Stevens. Deze ontmoeting is van groot belang voor de ontwikkeling van Toussaint. Stevens moedigt hem namelijk aan om zich verder te bekwamen in de portretkunst.

Fernand Toussaint – in every inch a gentleman – voelt zich thuis in Parijs en maakt onderdeel uit van de culturele elite. Hij raakt er gefascineerd door de renaissance-kunstenaar Nicolas Lancret. Diens schilderijen van elegante feesten waar aristocratische jonge mannen en vrouwen zich vermaken met dans en zang, zijn een belangrijke inspiratiebron voor Toussaint. Net als Lancret besteedt Toussaint veel aandacht aan de kleding van zijn figuren: zij zijn gehuld in modieuze jurken en kostuums in kostbare stoffen. Ondanks deze minutieuze aandacht voor de kleding is voor Toussaint het gezicht van de geportretteerde het voornaamste. Dat wordt nooit overschaduwd, of ondergesneeuwd, door de kleding.

Toussaint ziet in Parijs ook de portretten van de achttiende-eeuwse kunstenaar Maurice-Quentin Latour, in de typerende pasteltinten. Ook hiervan is hij diep onder de indruk. Toussaint reist veel – vooral naar Frankrijk en Engeland. Dankzij deze vele reizen creëert hij zijn eigen stijl. In het werk van Fernand Toussaint zijn – naast zijn eigen Belgische roots – zowel Franse als Engels invloeden te ontwaren. Toussaint in gecharmeerd van het Franse impressionisme, maar hij bewondert ook de traditionele Engelse portretkunst.

Getalenteerde bloemenschilder

Behalve het schilderijen van charmante en stijlvolle vrouwen staat Fernand Toussaint ook bekend als een buitengewoon bekwame bloemenschilder. Op dezelfde verfijnde manier waarop hij vrouwen portretteert, schildert hij zijn bloemen. De roos – en dan vooral de roos in uitbundige bloei – is zijn lievelingsbloem, maar ook sierlijke bloemen als viooltjes zijn voor Toussaint een feest om te schilderen. Ook legt hij zich zo nu en dan toe op het schilderen van landschappen en zeegezichten.

Na zijn dood in 1956 raakt Toussaints werk enigszins in de vergetelijkheid. Maar vandaag de dag is er een hernieuwde belangstelling voor de hoffelijke en gevoelige schilderijen van de Belgische kunstenaar. Fernand Toussaint behaalde in 1929 een gouden medaille op het ‘Salon de Paris’. Zijn werk bevindt zich onder meer in het Charlier Museum te Brussel en Museum Elsene.