Jo Koster van Hattem

Jo Koster van Hattem

Jo Koster (1868-1944) is geboren in een officierengezin dat veel verhuist en waarin kunst niet vanzelfsprekend is. Als haar tekentalent zich op de middelbare school openbaart, geven haar ouders haar de vrijheid om dat talent verder te ontwikkelen. In 1885 gaat Jo Koster naar de Rijksnormaalschool voor Tekenonderwijs in Amsterdam en drie jaar later bekwaamt ze zich verder aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Haar eerste tentoonstelling – met een aantel andere vrouwelijke kunstenaars – heeft ze in 1891 in Amsterdam. Na haar afstuderen gaat ze les geven aan de Rotterdamse kunstacademie. Maar ze maakt vooral naam als portretschilder; ze heeft al snel veel succes als portrettist.

Neo-impressionisme

Ongedurig als ze is, verhuist ze in 1894 naar Parijs, op dat moment hét bruisende centrum van de kunst. Ze wordt in de gelegenheid gesteld om naar Parijs te gaan omdat haar dat jaar de Koninklijke Subsidie voor Vrije Kunst wordt toegekend. In de Franse hoofdstad maakt Koster kennis met de nieuwste kunststromingen. Jo Koster is gefascineerd door het neo-impressionisme. Ook in Parijs blijft ze niet lang, Brussel is haar volgende bestemming. Ze wordt lid van de beroemde kunstenaarsvereniging Les Vingts, waar ook Jan Toorop en James Ensor graag geziene gasten zijn. In Brussel ontdekt ze het pointillisme en ze ontwikkelt er haar eigen streepjes- en stippeltjes techniek.

Eenmaal terug in Nederland gaat ze in Laren wonen, in het kunstenaarsdorp voelt ze zich op haar plek. In schilder en theosoof Ferdinand Hart Nibbrig vindt ze een zielsverwant. Toch zit de onrust in haar bloed, zo lijkt het wel. Of het komt omdat ze als kind vaak is verhuisd, is niet duidelijk, maar Koster woont niet lang op dezelfde plek. Ze pakt regelmatig haar boeltje op om nieuwe plekken te ontdekken.

Hattem

Een belangrijke nieuwe plek is Hattem. In Hattem en vooral het nabijgelegen Staphorst vindt Koster  inspiratie voor haar schilderijen. Ze schildert er met name mensen in klederdracht en ook Staphorster interieurs. Ook schildert ze regelmatig landschappen en op het land werkende boeren. Jo Koster van Hattem voelt zich thuis in de boerenomgeving die Hattem op dat moment is. Ze laat er een huis met groot atelier bouwen. Ze neemt er schilderlessen bij kunstenaar Jan Voerman, met wie ze ook bevriend raakt. Jo Koster staat ook bekend om de de naam Jo Koster van Hattem. Om verwarring met andere kunstenaars met de naam Koster te voorkomen, voegt ze in 1910 haar woonplaats toe aan haar naam.

De jaren in Hattem worden wel gezien als haar meest vruchtbare en succesvolle periode uit haar carrière. Ze woont tot halverwege de jaren twintig in Hattem. Daarna trekt Koster van Hattem er weer op uit, naar Italië, Spanje, Frankrijk en Duitsland. In 1939 verhuist ze naar Den Haag en wordt ze lid van Pulchri. Hier heeft ze tot in de Tweede Wereldoorlog verschillende exposities. Haar eerdere zo heldere kleurenpalet wordt iets ingetogener. In 1944 overlijdt ze aan de gevolgen van kanker. Na haar dood raakte ze enigszins in de vergetelheid, maar vandaag de dag staat ze weer helemaal op de kaart. Haar schilderijen zijn opgenomen in de collecties van onder meer het Rijksmuseum Amsterdam en het Kröller-Müller Museum.