Hendrik Jan Wolter

Hendrik Jan Wolter, schilder van het luminisme

De in Amsterdam geboren Hendrik Jan Wolter (1873-1952) is bekend geworden vanwege zijn luministische schilderijen. Aanvankelijk ziet zijn vader liever dat hij carrière zou maken in het leger, maar zijn moeder, een Française, is hier niet enthousiast over. Met haar steun schrijft de jonge Wolter zich in 1895 in als student aan de Académie des Beaux Arts in Antwerpen. Hij krijgt er onder meer les van de Belgische kunstenaars Albrecht de Vriendt, Pierre van Havermaet en Frans van Leemputten.

Hendrik Jan Wolter begint zijn carrière, als zoveel schilders die aan een dergelijke instelling hun opleiding krijgen, met verhalende schilderijen in een realistische stijl. Onder invloed van de Franse impressionisten als Claude Monet en Camille Pisarro verandert zijn stijl. Hij ontwikkelt een uitgesproken licht kleurenpalet in neo-impressionistische, luministische stijl. Het licht en in het bijzonder het zonlicht speelt een belangrijke rol in zijn werk. Vanaf die periode schildert hij bij voorkeur de havengezichten waarmee hij veel faam verwerft.

Reislustige schilder

In 1904 verhuist Hendrik Jan Wolter – hij is dan net getrouwd – naar Laren, in het Gooi. Hoewel hij de kunstenaars van de Larense School wel persoonlijk kent, onder meer de pointillisten Ferdinand Hart Nibbrig en Co Breman, maakt Wolter geen deel uit van deze kunstenaarsgroep. Hij trekt zijn eigen plan. Niet het zand van het Gooi, maar het water is voor hem belangrijk. Hij vertoeft regelmatig in Zeeland, waar hij samen met Jan Toorop eropuit trekt om en plein air de landschappen vast te leggen.

Van 1923 tot 1938 is Hendrik Jan Wolter als professor verbonden aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Wolter is lid van verschillende kunstenaarsverenigingen, onder meer van Arti et Amicitae in Amsterdam en Pulchri Studio in Den Haag.

Hendrik Jan Wolter heeft zijn hele leven veel gereisd. Deze studiereizen naar het buitenland (met name naar Spanje, Frankrijk, Italië en Engeland) zijn een enorme bron van inspiratie. Zo schildert hij aan de Engelse kust van Cornwall idyllische havengezichten in heldere pasteltinten. Ook in Italië is het de kust die hemt trekt. Hij schildert graag aan de Italiaanse Riviera di Levante, ten zuiden van Genua. Hij raakt zo verknocht aan Italië, dat hij in 1939 besluit om in Rome te gaan wonen. Dat Italiaanse avontuur wordt verstoord door het begin van de Tweede Wereldoorlog. Wolter keert terug naar Nederland en gaat weer in Laren wonen. Zijn gezondheid gaat zo snel achteruit dat het hem belemmert om te schilderen. De laatste jaren van zijn leven heeft hij de schilderskwast amper aangeraakt.