De in Amsterdam geboren Hendrik Jan Wolter (1873-1952) is bekend geworden met zijn luministische schilderijen. In 1895 schrijft de jonge Wolter zich in als student aan de Académie des Beaux Arts in Antwerpen. Hij begint zijn carrière, als zoveel schilders die aan een dergelijke instelling hun opleiding krijgen, met verhalende schilderijen in een realistische stijl. Onder invloed van Franse impressionisten als Claude Monet en Camille Pissarro ontwikkelt hij een kleurenpalet in neo-impressionistische, luministische stijl. Het licht en in het bijzonder het zonlicht speelt een belangrijke rol in zijn werk. Vanaf die periode schildert hij veel havengezichten waarmee hij veel faam verwerft. Van 1923 tot 1938 is Hendrik Jan Wolter als professor verbonden aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij heeft in die tijd een atelier aan de Amsteldijk. Verschillende keren schildert hij het fantastische uitzicht dat hij heeft vanuit zijn werkruimte. En afhankelijk van het weer, het tijdstip en de wisselende seizoenen weet Wolter elke keer weer een compleet andere sfeer op te roepen. Deze Amstelgezichten worden gezien als hoogtepunten uit zijn oeuvre. Op het hier getoonde winterlandschap, dat linksonder is gesigneerd, heeft het gesneeuwd. Een dun laagje verse sneeuw bedekt de straten. De lucht is grijs en
Lees verder »
Edgar Fernhout (1912-1974) groeit op in een artistieke omgeving. Charley Toorop is zijn moeder, Jan Toorop zijn grootvader. Kunstenaars als Mondriaan en Rietveld zijn bevriend met zijn moeder en komen bij hen thuis. Niet verwonderlijk dus dat Fernhout op jonge leeftijd ook gaat schilderen. Aanvankelijk maakt hij realistische schilderijen, maar zijn grote talent ligt in de abstractie. Door zijn liefde voor het landschap is hij gaan experimenteren met licht. Dit leidt tot een versobering en abstrahering van zijn schilderijen. Vanaf de jaren zestig verdwijnen de realistische elementen uit zijn werk en maakt hij puur abstracte kunst. De laatste jaren van zijn leven is zijn werk steeds meer verstild geraakt. Zoals ook het hier getoonde Ruimte, het schilderij dat hij een jaar voor zijn onverwachte overlijden heeft gemaakt. De compositie is opgebouwd met licht roze en blauwe blokjes die – laag op laag – her en der op het doek zijn geschilderd. Inspiratie voor deze werkwijze vindt Fernhout bij de fundamentele schilderkunst van onder meer de Amerikaan Robert Ryman. Ook het vierkante formaat, kenmerkend voor een ‘late’ Fernhout, is een verwijzing naar de fundamentele schilders. Door deze beperking kan Fernhout zich nog meer focussen op de werking van kleur. Het aantal
Lees verder »
Karel Appel (1921-2006) is één van de invloedrijkste Nederlandse schilders uit de tweede helft van de 20e eeuw. In 1948 is hij nauw betrokken bij de oprichting van Cobra, genoemd naar de drie steden waar de kunstenaars, dichters en schrijvers vandaan kwamen: Kopenhagen, Brussel en Amsterdam. Hoewel Cobra als beweging slechts kort heeft bestaan – in 1951 heft de groep zich met een afscheidstentoonstelling in Luik op – dreunt de invloed van Cobra op andere Europese kunstenaars nog lang na. Appel is een van de succesvolste Cobra-kunstenaars en mede dankzij zijn vitaliteit is hij het gezicht van Cobra. Zijn ongeremde kunst brengt een schok teweeg in het dan nog behoudende Nederland. Appel bewondert primitieve kunst, outsiderkunst en kindertekeningen. Hoewel zijn expressionistische werk abstract oogt, zijn er veelal figuratieve elementen aanwezig, vaak van vrouwen, vogels of dieren. Dat is niet het geval in deze gouache uit 1960, afkomstig uit een Amerikaanse collectie. Vanaf 1957 reist Karel Appel regelmatig naar New York en blijft experimenteren. Dit leidt tot steeds abstracter wordende voorstellingen. De titel van dit werk Compositie verwijst letterlijk naar wat het is: een compositie van kleurvlakken die lichtjes en hier en daar zijn overschilderd met witte, bijna transparante verf. De
Lees verder »
Rozen spreken de taal van de liefde. Dit boeket weelderige roze rozen – je kunt ze bijna ruiken – is geschilderd door Jo Koster (1868-1944). De herkomst van dit schilderij is bijzonder. Helene Kröller-Müller (oprichtster van het gelijknamige museum) schonk het als huwelijkscadeau aan haar zoon. Het olieverfschilderij heeft een behoorlijk formaat (75×100 cm) en is rechtsonder gesigneerd en gedateerd 1919. Dat de rozen zo levensecht lijken en overtuigen, komt onder meer door het contrast met de achtergrond. Er zit veel beweging in de gele, groene en blauwe streepjes die met een snelle toets zijn geschilderd. Ook het diepblauw van het kastje waarop de vaas staat draagt hij aan het sterke beeld. Het is zonneklaar dat Vincent van Gogh een belangrijke inspiratiebron was voor Koster. Na haar afstuderen aan de kunstacademie in Rotterdam, maakt ze vooral naam als portretschilder. Ze is bijzonder reislustig, woont een tijd in Parijs waar ze alle nieuwe stromingen als een spons in zich opzuigt. Ook in Brussel laaft ze zich aan de nieuwste kunst. Ze is er lid van de beroemde kunstenaarsvereniging Les Vingts, waar ook Jan Toorop en James Ensor onderdeel van uitmaken. Terug in Nederland vindt ze in Ferdinand Hart Nibbrig een zielsverwant.
Lees verder »
Kim Kroes is gefascineerd door de torso en dan uitsluitend van vrouwen. Hij vindt het interessanter om een bepaald lichaamsdeel uit te lichten dan het hele figuur. Beweging en balans spelen hierbij een grote rol. Deze Donna is hier een prachtig voorbeeld van. Het is gemaakt van brons. Kim Kroes laat zijn bronzen beelden gieten bij Pie en Thomas Sijen in het Limburgse Beek. Zij zijn gespecialiseerd in een natuurlijke gietheid op het brons, genaamd ‘cire perdue’. Deze karaktervolle individuele gietheid maakt elk beeld uniek.
Lees verder »
Kenmerkend voor het oeuvre van JCJ Vanderheyden zijn de schilderijen van landschappen die bestaan uit kleurvlakken en lijnen en de werken met ruiten. Voor Vanderheyden is de horizon een belangrijk element in zijn werk. Hij wil met zijn werk het kijken en waarnemen een extra dimensie geven.
Lees verder »
Isaac Israels wordt beschouwd als een van de belangrijkste Amsterdamse impressionisten. Hij is autodidact, al krijgt hij enige tijd les in het atelier van zijn vader Jozef Israëls, de beroemde schilder van de Haagse School. Isaac Israels zet zich echter al vroeg af tegen zijn vader; hij wil niet meeliften op diens succes, maar juist zijn eigen stijl ontwikkelen. Isaac Israels is een meester in het schilderen van alledaagse taferelen en ook het mondaine stadsleven fascineert hem. Hij schildert vaak het bruisende nachtleven, met zijn tomeloze cafégangers en dansende meisjes. Zijn schilderijen geven een prachtig beeld van het Amsterdam van het fin de siècle. Kenmerkend voor zijn impressionistische stijl is het gebruik van intense kleuren. Zijn kleurenpalet is licht en fris. Het portret van dit handwerkende meisje heeft Israels gemaakt met pastel en krijt. Dit materiaalgebruik draagt bij aan het intieme en huiselijke karakter van het werk. De stijlvolle kleding van de jonge vrouw verraadt haar goede komaf.
Lees verder »
Karel Appel is één van de invloedrijkste Nederlandse schilders uit de tweede helft van de 20e eeuw. Hij bewonderde primitieve kunst, outsider-kunst en kindertekeningen. Hoewel zijn expressionistische werk abstract oogt, zijn er altijd figuratieve elementen aanwezig, vaak van vrouwen, vogels of dieren. In dit olieverfschilderij van Karel Appel met de titel Personage zien we een woest geschilderde kop van een fantasiewezen. De grote oren geven het iets dierlijks. De gele achtergrond maakt de compositie dynamisch en contrasteert sterk met het blauw en het rood. Karel Appel barstte van vitaliteit en werd daarmee het gezicht van Cobra. De ongeremde Cobrakunst bracht een schok teweeg in het behoudende Nederland. Met zijn beruchte uitspraak ‘Ik rotzooi tegenwoordig maar wat aan’, deed Appel er nog een schepje bovenop. Dit wilde imago kleeft nog altijd aan Appel, terwijl hij wel degelijk elk streek verf zorgvuldig op het doek zette. Zijn schilderijen zijn weldoordachte composities met heldere lijnen en uitbundige kleuren. Hij wist goed wat hij deed.
Lees verder »
Als een van de oprichters van het belangrijke kunstcollectief De Ploeg (in 1918) zet George Martens zich in voor de ontwikkeling van de moderne kunst in Groningen. Hoewel hij zijn carrière begint met het schilderen van portretten – veelal in opdracht – is Martens vooral bekend geworden door de levendige en kleurrijke manier waarop hij het Groningse stadsleven weergeeft. Hij houdt van de bedrijvigheid van de stad. George Martens ontwikkelt zijn eigen expressionistische stijl en met zijn scherpe en analytische blik weet hij de stad en de stadsmens op dynamische wijze te verbeelden. Met veelal snel aangebrachte verfstreken zet hij in vaak onrealistische kleuren zijn blik op de stad neer. Zo zijn op dit schilderij de bomen onnatuurlijk felgroen, de straten roze geplaveid en de huizen blauw of geel. Hoe onwerkelijk ook, je krijgt geen moment het gevoel dat het niet klopt. Martens’ werkelijkheid is universeel. Zijn leven lang blijft hij een geliefd kunstenaar.
Lees verder »
Piet van der Hem schilder van het mondaine leven Als Piet van der Hem in 1908 naar Parijs verhuist, maakt hij kennis met het Parijse uitgaansleven. Hij dompelt zich onder in de wereld van theater, circus en variété. De in Friesland geboren kunstenaar houdt van de kleine theatertjes in de Franse hoofdstad en schildert graag het mondaine uitgaanspubliek dat op het punt staat het theater te bezoeken. Op het hier getoonde werk is de avond al gevallen, twee zelfbewuste vrouwen staan in het licht van de straatlantaarn. Ze hebben hun mooiste jurken aan, de ene vrouw heeft zelfs een hondje in haar arm. Flanerend door Scheveningen genieten zij van het goede leven. Van der Hem heeft ze op een schijnbaar spontaan moment vastgelegd. In 1918 vestigt Van der Hem zich in Den Haag, waar hij zich vooral toelegt op het schilderen van portretten. Dankzij zijn grote vakmanschap wordt hij een bekende society schilder die vele bekenden heeft vereeuwigd zoals ministers, Mata Hari en leden van de koninklijke familie.
Lees verder »
Jan Sluijters – Zomers veldboeket te koop Jan Sluijters is, samen met Leo Gestel en Piet Mondriaan, een van de pioniers van het modernisme in ons land. Zijn ontwikkeling en gedrevenheid krijgen aan het begin van de twintigste eeuw een impuls in Parijs. Hier maakt Jan Sluijters kennis met nieuwe stijlen en technieken. Het neo-impressionisme, het fauvisme, het luminisme en het kubisme, hij omarmt het allemaal, maar geeft er wel een eigen draai aan. Jan Sluijters is vooral gefascineerd door het werk van de fauvisten met hun felle kleuren en kleurcontrasten. Met name het vroege werk van Paul Gauguin vindt hij interessant, evenals de schilderijen van Matisse. Ook Van Gogh en de in Parijs wonende Kees van Dongen zijn van grote invloed geweest voor de ontwikkeling van Sluijters. Zijn ervaringen in Parijs monden uit in expressieve doeken, veelal intens van kleur. Deze aquarel van een weelderig zomerboeket is een uitbarsting van zachte tinten. De pastelkleuren harmoniëren mooi met de fel paarsblauwe accenten.
Lees verder »
Willem Roelofs – Hollands polderlandschap De molens, de rivier met een imposante wolkenlucht: hoe Hollands wil je het hebben! Voor Willem Roelofs is het Hollandse polderlandschap, met wuivende rietkragen en molens aan de horizon, zijn belangrijkste onderwerp. Roelofs wordt beschouwd als een van de wegbereiders van de Haagse School. Aanvankelijk werkt de in Amsterdam geboren kunstenaar in een klassieke stijl, maar gaandeweg wordt zijn stijl steeds impressionistischer. Zeker na zijn kennismaking met de schilders van de School van Barbizon. Willem Roelofs is een van de eerste Nederlandse kunstenaars die naar Fontainebleau reist, waar hij net als zijn Franse collega’s het liefst en plein air schildert. Zijn schilderstoets wordt er losser. Ook besteedt Willem Roelofs veel aandacht aan de lichtval op zijn landschappen, in het bijzonder het spel tussen zon en schaduw vindt hij interessant. Willem Roelofs – hij is de leermeester van onder meer Hendrik Willem Mesdag – woont een groot deel van zijn leven in Brussel. Toch blijft hij het Hollandse landschap schilderen. Niet alleen waterrijke polderlandschappen, ook de bossen van Drenthe en Gelderland. Schilderijen van zijn hand bevinden zich in buitenlandse musea en in alle grote Nederlandse musea, waaronder Kunstmuseum Den Haag en het Rijksmuseum in Amsterdam.
Lees verder »